Yidiş konuşma kılavuzu

Yidiş (יידיש, yīdiš; אידיש, idīš), Aşkenazi Yahudileri tarafından tarihsel süreçler doğrultusunda İbranice ile Almancanın karışımı ile oluşmuş bir dildir. Başta New York City olmak üzere Amerika'nın birçok bölgesinde, Avrupa'nın bazı bölgelerinde, ve İsrail'in genelinde günlük dil olarak konuşulmaktadır.

Ünlü fizikçi Prof. Albert Einstein, psikanalizin kurucusu Dr. Sigmund Freud, bilimsel sosyolojinin kurucusu Karl Marx gibi Yahudi ünlülerin anadili olmuş Yidiş, yaklaşık %75 oranında Almancaya benzediğinden ötürü, Almanca konuşanlar tarafından anlaşılabilir. Yidiş, İbrani albesi ile sağdan sola doğru yazılır. Bununla birlikte abjad (sadece ünsüz alfabe) kullanan İbranicenin aksine Yidiş, alfabenin tümünü kullanır (ünlü ve ünsüz tümü).

İfade listesi

Tanışma

Merhaba!

!שלום־עליכם (Şolomaleyhem!)

Merhaba! (geri dönüş)

!עליכם־שלום (Aleyhemeşolom!)

Adın nedir?

?װי הײסטו (Vi heys´tu) [günlük] – ?װי הײסט איר (Vi heyst ir?) [resmî]

Benim adım …… dır.

. …… איך הײס (İh heys …… .)

Nasılsın?

?װאָס מאַכסטו (Vos mah´tu?) [günlük] – ?װאָס מאַכט איר (Vos maht ir?) [resmî]

İyiyim, teşekkürler.

.גוט, אדאנק (Gut, adang.) [varyant 1] – .גאָט, צו דאַנקן (Gout, tsu danken.) [varyant 2] – .ברוך הּשּׁםּ (Boruh HaŞem.) [varyant 3]

Neredensin? / Nerelisin?

?פון ווי ביסטו (Fun vi bis´tu?) [günlük] – ?פֿון וואַנען זײַט איר (Fun vanen zayt ir?) [resmî]

Yeruşalimdenim. / Yeruşalimliyim.

.איך קום פון ירושלים (İh kum fun Yeruşlim.)

Tanıştığıma memnun oldum.

.עס פֿרײַט מיר זיך צו קענען אײַך (Es fırayt mir zih tsu kenen ayh.) [varyat 1] – .עס פֿרײַט מיר זיך צו טרעפֿן דיך (Es fırayt mir zih tsu tırefen dih.) [varyant 2]

Lütfen

.ביטע (Biteh.)

Afedersiniz (seslenmek).

.ענטשולדיק (Entşuldik.)

Afedersiniz (özür).

.זײַט זשע מוחל (Zayt zıhe moyhıl.)

Teşekkür ederim.

.אדאנק (Adang.)

Rica ederim.

.נישטאָ פֿאַרװאָס (Niştoh farvos.)

Evet.

.יאָ (Yo.)

Hayır.

.נײן (Neyn.)